Make-A-Wish
'Ik ben er op de meest
intieme momenten bij'
Lisa Verweij van Beeeldig maakt al ruim drie jaar dierbare herinneringen voor Make-A- Wish. Beelden met een verhaal, beelden die laten voortleven, kortom: beelden met een ziel. Zoals ze zelf zegt: ‘Bij ons hebben de beelden geen nummer, maar een naam.’
Dat Beeeldig liefst drie ‘e’s’ draagt in de naam is geen toeval. ‘De extra e staat voor echtheid.’ En dat er in gouden letters
op haar deur ‘Ieder beeld is uniek, allen met een eigen verhaal’ staat is ook geen toeval. Bij de dertigjarige Lisa Verweij uit Reeuwijk voel je dat de talloze beelden, van handjes, voetjes, gezichten, torso’s, dieren, een schat aan unieke verhalen verbeelden. Hier huizen herinneringen, hier worden ontmoetingen vastgelegd, hier is alles tijdloos en gevangen in momenten die emotioneel beladen zijn. Met de meer dan gezellige moeder Christy onvermoeibaar aan haar zijde werkt Lisa tot in de perfectie met componentenhars zodat de beelden onbreekbaar zijn en verbluffend echt.
Op haar atelier blijf je om je heen kijken en bij ieder beeld raak je gefascineerd. Handen die in elkaar zijn verstrengeld, bijna bewegende babyvoetjes en handjes, je voelt aan alles: hier zijn de meest dierbare momenten vastgelegd, maar hier ontmoeten ook het leven en de dood elkaar, ze komen hier samen.
De wens van ‘paardenmeisje’ Nadine
Drie jaar geleden werd Lisa benaderd door Make-A-Wish. Ze weet het nog goed. ‘Er was een liefste wens van een meisje van zestien, Nadine. Zij kon dankzij Make-A- Wish nog een keer haar geliefde paard Blitz zien, een huzarenstukje, want het was corona, lockdown, de grenzen waren dicht en Blitz moest uit België komen. Ongelooflijk, maar het lukte Hanneke Verburg, de algemeen directeur van Make-A-Wish, om toch het paard bij Nadine te krijgen, een week voor haar overlijden. Ik heb toen drie beelden gemaakt van Nadine en haar familie. Na die wensvervulling heb ik talloze andere beelden gemaakt en meegewerkt aan vele wensvervullingen. Bij Nadine merkte ik
meteen hoe bijzonder het was om zo dichtbij een gezin te komen dat in zo’n emotionele fase zit.
Zonder iemand tekort te doen, zal ik ook nooit de spoedwens van Nawi vergeten.
Hij wilde zo graag dierenarts worden, maar helaas werd hij ongeneeslijk ziek. Op zijn ziekenhuisbed speelde hij nog met allerlei dieren, slangen, kippen, noem maar op. Ik heb het beeld van zijn hand, verstrengeld in de handen van zijn zus Simran en zijn vader, bij zijn familie in Purmerend gebracht. We hadden ervoor gekozen zijn hand wit te maken zodat het er echt uitsprong en zo de drie handen zichtbaar met elkaar in verbinding bracht. Die mensen wilden me alles geven, ze waren zo dankbaar, zo lief, zo intens blij met het beeld. Overal waar ik kom, heb ik dat. Er is zoveel dankbaarheid en liefde altijd.’
'Ik krijg mijn kind weer een beetje terug'
Haar passie vond ze min of meer bij toeval. Lisa, geboren met een creatief brein en een liefdevol hart, werkte al tien jaar in de zorg, was een baken voor ouderen en dementerenden, ze zoog alle verhalen op die ze hoorde en raakte gefascineerd door zowel het leven als de dood. ‘Maar de zorg veranderde in Nederland, ik voelde me steeds minder thuis. Ik besloot mijn creativiteit om te zetten in een vak en door te oefenen en te oefenen raakte ik steeds meer bedreven in het maken van beelden. Toen een pandje in Gouda vrij kwam, zei mijn vader: “Probeer het meissie, geef het een kans.” En zo begon ik voor mezelf. Alles wat ik verdiende verdween in de huur, het internet en de elektriciteit, aan mijn naamsbekendheid werken ho maar, dus het schoot niet echt op. Wat ik maakte was vrolijk en leuk, totdat er iets op mijn pad kwam. Iemand vroeg of ik een beeld kon maken van haar stilgeboren baby’tje. Ineens wist ik het: dit moest ik gaan doen.’
De reden daartoe: ‘Ik merkte wat het met de ouders deed. Dat hele proces, wat natuurlijk al heel intiem is, leidt toch tot iets tastbaars waarvan de nabestaanden zeggen: “Ik krijg mijn kind weer een beetje terug.” Vaak is mijn beeld het allerbelangrijkste wat ze nog hebben na het overlijden van een kindje. Het heeft eeuwigheidswaarde, letterlijk zeggen ze het ook: “Dankjewel, dit is echt voor altijd, nu is ze altijd bij ons.”’ Het vervulde Lisa, zoals het maakproces haar vervult. ‘Ik kan heel veel dingen niet en weet bij wijze van spreken niet eens
waar België ligt, maar beelden maken, dat kan ik. Ik ben heel goed in mijn werk, wat ik maak is écht echt en echt mooi. De eerste keer dat ik een baby’tje in beeld vatte was ik super zenuwachtig. Ik liet de ouders in de winkel komen om ze te laten zien hoe het was geworden. Ik zag hoe ze keken, het was een wow-moment. Hun ontroering en dankbaarheid, dat zei alles.’
Het maakproces: bijzonder intiem.
‘Ik vraag ouders altijd om het handje en voetje van hun kind in te smeren met olie. Bij stilgeboorte is dit soms de eerste keer dat ze dat doen, dus dan is dat moment heel bijzonder. En dan vraag ik de ouders altijd of ze willen helpen het in alginaat te dopen, zodat we een malletje kunnen maken. Dat moet heel nauwkeurig. Het alginaat is warm en het dopen duurt een minuutje.’
Soms leidt dat tot de mooiste momenten: ‘Laatst had ik een ziek Pools jongetje dat heel onrustig was en veel herrie maakte. Ik heb toen ‘In de maneschijn...’ voor hem gezongen en hij werd helemaal kalm en ont- spannen. Hij zat daar met zijn handje in de alginaat en viel bijna in slaap. Toen het klaar was, werd hij prompt weer druk en wees hij op zijn voetje. Hebben we die ook gedaan en wederom werd hij heel kalm. Zulke mo- menten zitten zo vol liefde. De ouders er- bij, die zaten met grote ogen te kijken. Ze zeggen altijd tegen mij: “We zijn je zo dank- baar.” Dan zeg ik: “Nee, ik ben jullie dank- baar. Jullie laten me zomaar toe in de meest emotionele momenten van jullie leven.” Het is zo intiem, dat ik nooit iemand of iets kan vergeten. Ik onthoud alles, alle kindjes zit- ten in mijn hoofd en hart.’
Life changing werk
‘Natuurlijk,’ zegt Lisa, zelf moeder van Dirk (6) en Rosie (4), twee uiterst creatieve kinderen, ‘soms is het zwaar. Heel zwaar. Soms zit ik in de auto met de tranen in mijn ogen. Wat ik dan altijd als eerste doe is mijn moeder bellen. Dan kan ik mijn verhaal kwijt, kan ik ontladen.
En dan is het weer goed. Het werk wat ik nu doe is wel life changing, dat kan ook niet anders. Ik ben me veel meer bewust geworden van het leven, van mijn kinderen, mijn man, mijn ouders. Ik ben veel meer gaan leven in het besef dat je nu moet genieten, omdat het voordat je het weet voorbij kan zijn. Mijn bewustwording is enorm toegenomen. De verhalen van de mensen waarvan een gezinslid is overleden zijn soms zo bizar en als ik soms zie wat er in het Prinses Máxima Centrum rondloopt, prijs ik mezelf heel gelukkig met twee gezonde kinderen. Je zal het toch meemaken, denk ik vaak, dat het leven zo oneerlijk voor je is...’
Het is haar ook wel eens gebeurd, geeft ze toe, dat de tranen al in haar ogen sprongen tijdens een bezoek aan een meisje. ‘Ze had een speentje in haar mond, knuffeltje vastgeklemd tussen de armen, dezelfde leeftijd als mijn eigen dochter en te lief. ‘Sorry,’ zeg ik dan. Ik brak even en dat kan, dat mag. Ik ben helemaal mezelf altijd, waar ik ook kom. Maar eenmaal terug in mijn atelier, als ik met het beeldje bezig ga, gaat die emotie weer over in het besef dat de mensen vooral dankbaarheid voelen. En dan weet ik dat het mijn taak is een zo’n mooi en goed mogelijk werk te maken. Daarin ben ik extreem perfectionistisch. Alles, maar dan ook alles moet kloppen.’
Wat stopt ze er van zichzelf in? ‘Liefde. En juist dat zie je terug in de perfectie. Omdat in deze situaties perfect nog niet goed genoeg is,
blijf ik er aan werken, blijf ik er mijn liefde in stoppen.’
Wat haar dierbaar is: ‘We onthullen de beelden altijd op een bijzondere manier. Je gaat niet zeggen: hallo, hier heb je het beeld. We nemen er de tijd voor. We steken kaarsjes aan, kletsen met elkaar, als iemand is overleden vraag ik hoe de uitvaart was, hoe alles is gegaan. Zodra ik voel dat de mensen er klaar voor zijn, mogen ze het doek van het beeld halen. Het beeld staat op een draaischijf, zodat ze het van alle kanten kunnen zien. Die momenten, daar haal ik zoveel voldoening uit. De ogen van de mensen volg ik en dat is niet normaal, zo mooi. Daarin lees ik wat ze voelen. Als ze zeggen dat ze het beeld helemaal herkennen en een traan in hun ogen krijgen, ben ik op mijn gelukkigst. Voor die herkenning, trots en liefde ga ik, zo wil ik dat ze weer mijn deur uitgaan.’
Goede reis
In de drie jaar waarin Lisa nu meer dan regelmatig haar beeldjes maakt voor de wenskinderen en hun gezinnen van Make- A-Wish, heeft ze geleerd dat haar rol haar past. Haar liefde voor creativiteit en de zorg komen wonderwel samen. ‘Waarbij het wel geweldig is dat ik dit samen met mijn moe- der kan doen. Vroeger werkte ik bij haar in de winkel, nu zijn de rollen omgedraaid. We lijken op elkaar, vrouwen die graag met handen in de klei werken, die hangen aan gezelligheid, maar ook willen aanpakken. In de vijf jaar waarin ik nu voor mezelf werk, heeft zij nooit nee gezegd. Het is altijd: “Laat maar weten, ik kom er aan.” Zo zit ik ook in elkaar. Als er een spoedwens is van Make-A-Wish, kan ik toch niet zeggen: komt even niet uit? Dan zit ik bij wijze van spreken al in de auto. Mij kun je 24/7 bellen.’
Steeds beter is ze gaan begrijpen wat mensen graag willen horen en wat ze prettig vinden. ‘In het begin had ik wel eens de spanning:
wat tref ik zo meteen aan? Hoe ziet het kindje er uit, wat ga ik zeggen? Nu heb ik zoveel meegemaakt dat ik weet dat het beste is om totaal jezelf te zijn, dat er soms ook gelachen mag worden en dat het zelfs gezellig kan zijn. Ik voel mensen heel goed aan. En ik weet nu wat ze het liefste horen. Soms ben je er bij als een kindje overlijdt of net overleden is. De eerste keer bekroop me een lichte paniek: wat moet je zeggen? Nu weet ik het: goede reis. Ik hoop dat het heel mooi is daarboven.’